“KAPELA CZERNIAKOWSKA” – Daver Darende

“KAPELA CZERNIAKOWSKA”

Daver Darende

Polonya’da iç çatışmaların doruk noktasına ulaştığı 1981-1985 döneminde ülke hem siyasal hem ekonomik yönden büyük sıkıntı içindeydi.

Devlet Başkanı General Jaruzelski yönetiminin Dayanışma Sendikası lideri Lech Walesa’ya savaş açmasıyla giderek yoğunlaşan kriz Polonya’nın adım adım felakete sürüklenmesine neden olmuştu.

Lech Walesa’nın ülkenin en önemli ve en saygın kurumlarından biri sayılan Katolik Kilisesi ile işbirliği yapması, Walesa’nın 23 Haziran 1983 günü Polonya kökenli Papa ile ülkenin güneyinde Tatra dağları eteklerinde bir kasabada görüşmesi yönetim ile Walesa arasındaki ilişkilerde bardağı taşıran son damla olmuş, Katolik Kilisesi’nin tanınmış üyelerinden, halk tarafından çok sevilen rahip Popiescou’nun ölü bulunması ülke içinde gerilimin artmasına neden olmuştu.

Başta başkent Varşova olmak üzere sokak çatışmalarının ülke çapında aralıksız devam ettiği zorlu günlerde kentin alt geçitlerinde, caddelerinde “Kapela Czerniakowska” adlı sokak orkestrası, Varşova halkının gözdesi olmuştu.

Bir akordeon, bir keman, bir gitar ve bir bançodan oluşan orkestra duygu yüklü şarkılarla özgürlük arayışı içindeki halka umut aşılamaya çalışır, ülkenin parlak bir geleceği olacağını müjdelerdi.

1933, 1934 ve 1939 yıllarında bestelendiği bilinen “stare miasto” (Eski şehir) “Fabrikalı Kadın” ve “Androzowski’nin Yaşam Öyküsü” adlı şarkıların ardından tangolar büyük beğeni toplardı.

Orkestra bazen “Eski Şehir” adı verilen mahalle de görünür, görkemli konserlerle büyük takdir toplardı.

Varşova’nın altın çağını simgeleyen “Eski Şehir”in bu tarihsel dokusu 1939 yılında İkinci Dünya Savaşı sırasında yerle bir olmuş, tüm Varşova dünya haritasından silinmişti.

Savaştan sonra bir kuyumcu titizliği ile yeniden inşa edilen eski şehirin bulunduğu geniş meydanda “Kapela Czerniakowska” orkestrasının gösterisi göz kamaştırıcı olurdu. Orkestra duygu yüklü melodilerle dinleyenleri coşturur, şarkılara halk da eşlik ederdi.

O günleri bir Polonyalı dostuma hatırlattığımda bana şöyle demişti:

“O karanlık, zorlu yıllarda Polonya halkı özgürlük arayışı içindeydi. O hüzünlü, duygu yüklü şarkılar artık geride kaldı. Polonya zincirleri kırdı, Avrupa Birliği’nin bir üyesi olarak uygarlık yolunda hızla yürüyor. Ancak o günleri bize hatırlatan ‘Kapela Czerniakowska’nın hüzün dolu şarkıları da belleklerimizden silinmedi.”

Polonyalı dostumun bu dikkat çekici konuşmasını dinlerken ülkemin günümüzde karşı karşıya kaldığı zor durumu düşünmekten kendimi alamadım.

telgrafhanesanat.org