Emin Özdemir’i Anarken – Günay Güner

Günay Güner

Emin Özdemir’i Anarken

Türkçenin Ustası Emin Özdemir’i yitireli bir yıl olmuş.

Oysa sesi kulağımda, o güleç yüzü gözlerimde hâlâ.

Emin Özdemir köy enstitülüdür; Pamukpınar Köy Enstitüsü’nü bitirdi. 1953 yılında Gazi Eğitim Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi. Amerika’da Colombia ve Indiana üniversitelerinde metin hazırlama ve anlatım teknikleri konusunda eğitim gördü. Hacettepe Üniversitesi Temel Bilimler Fakültesi Temel Türkçe Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. Ankara Üniversitesi Basın ve Yayın Yüksekokulu, bugünkü adıyla İletişim Fakültesi öğretim görevliliği görevinden 1996 yılında emekliye ayrıldı.

Emin Özdemir’in öğrenciliği de öğretmenliği de giderek yazarlığı da birkaç okul ve kurum adına sığdırılamayacak denli boyutludur. Adların ötesindedir.

Mustafa Kemal Atatürk’ün Dil Devrimini en doğru anlayan ve geliştirenler köy enstitülü yazarlardır. Emin Özdemir ise sözkonusu yazarların öncüsüdür; Türkçeye emeği eşsizdir.

Emin Özdemir Tür yazınında “toplumcu gerçekçi” anlayışın, köy enstitülü yazarlarca kurulduğunu, yaratıldığını; bu gelişmenin sonucundadır ki Türkiye coğrafyasıyla Türk yazınının buluşturulduğunu yazar. Türkçenin tüm yurtta kullanılan ama unutturulan sözcükleri yeniden canlandı, yaygınlaştı.

Özdemir yabancı dillerden Türkçeye geçmiş sözcüklerin “Türkçeleştiği” yaklaşımına kesinlikle karşıydı. Her dilin, dolayısıyla Türkçenin öz durumuyla korunması ve geliştirilmesi gerektiğini savundu.

Emin Özdemir bir kurum gibi çalıştı. “Deyimler Sözlüğü”, “Atasözleri Sözlüğü”, “Türk ve Dünya Edebiyatında Dönemler Yönelimler”, “Yazınsal Türler”, “Edebiyat Sözlüğü”, “Sözcüklerin Vicdanı”, “Yüzler ve Sözcükler”, “Yarışmalar Kenti”, “İnsan Yüreğine Yolculuk”, “Düzyazının Sorgulayan Gücü”, “Erdemin Başı Dil”, “Kurmaca Kişiler Kenti”, “Anlatım Sanatı”, “Konuşma Sanatı”, “O İyi Kitaplar Olmasaydı”, “Eleştirel Okuma”.

Yüzlerce yazı, konuşmalar… Yaşamıyla da öğretti, yalnız yazdıklarıyla değil. İncelikliydi, bilgeydi, olağanüstü duygulu ve duyarlıydı.

Türküleri çok severdi. Özellikle Eğin türkülerini her dinleyişinde yoğun duygular yaşardı.

Kişiselleştirme sayılmazsa bu satırların yazarı için Emin Özdemir, Özdemir’in yakınlığını, kardeşliğini kazanmak büyük bir şanstır.

Işıklar içinde uyu Emin Özdemir Öğretmenim. Anadilimiz gibisin, hep yaşayacaksın.

telgrafhanesanat.org